Informacja dla pielęgniarek i położnych uprawnionych do wystawiania recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne refundowane
Informacja dotycząca sposobu realizacji recept
Podstawy prawne:
- Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2016., poz. 2142);
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2014 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1793, z późn. zm), zwaną dalej „ustawą o sozfsp;
- Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz.1536 z późn. zm.), zwana dalej „ustawa o refundacji”;
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2013 r., poz. 1565);
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2013 roku w sprawie wzoru zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz wzoru zlecenia naprawy (Dz. U z 2013r., poz. 1678);
- Ustawa z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej (t.j. Dz. U. z 2016., poz. 1251), zwanej dalej „ustawą o zawodach”;
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 października 2015 r. w sprawie recept wystawianych przez pielęgniarki i położne (Dz.U. z 2015 r., poz. 1971, Dz.U. z 2016r., poz.1360), zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie recept”;
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2015 roku w sprawie wykazu substancji czynnych zawartych w lekach, wykazu środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wykazu wyrobów medycznych i wykazu badań diagnostycznych (Dz. U. z 2015r., poz. 1739);
- Zarządzenie Nr 105/2015/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie ustalenia unikalnego numeru identyfikującego receptę
- Zarządzenie Nr 107/2015/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 30 grudnia 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustalenia unikalnego numeru identyfikującego receptę;
- Zarządzenie Nr 80/2016/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 lipca 2016 r. w sprawie trybu i sposobu postępowania dotyczącego nadawania osobom uprawnionym unikalnych numerów identyfikujących recepty;
- Zarządzenie Nr 114/2016/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 16 listopada 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie trybu i sposobu postępowania dotyczącego nadawania osobom uprawnionym unikalnych numerów identyfikujących recepty;
- Zarządzenie Nr 50/2012/DGL Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 8 sierpnia 2012r. w sprawie planowania, przygotowywania i prowadzenia kontroli wystawiania i realizacji recept na refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne;
- Zarządzenie Nr 73/2015/DK Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia listopada 2015r. zmieniające zarządzenie w sprawie planowania, przygotowywania i prowadzenia kontroli wystawiania i realizacji recept na refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne;
- Zarządzenie Nr 45/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 5 października 2009 r. w sprawie korzystania z Portalu Narodowego Funduszu Zdrowia;
- Zarządzenie Nr 81/2016/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 lipca 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie korzystania z Portalu Narodowego Funduszu Zdrowia.
Wykazy produktów leczniczych:
- Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, wyrobów medycznych i produktów biobójczych z dnia 6 kwietnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Poleskiej
- Leki – refundacja, aktualności, zamienniki – link http://www.mz.gov.pl/leki/
- Interakcje między lekami – link http://http://www.dlapacjenta.mz.gov.pl// i http://bil.aptek.pl/servlet/bil/start
Która pielęgniarka, położna jest uprawniona do samodzielnego ordynowania leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych i wypisywania na nie recepty lub zlecenia?
Zgodnie z art. 15a ust. 1 „ustawy o zawodach”, w ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo samodzielnie:
1) ordynować leki zawierające określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym wystawiać na nie recepty,
2) ordynować określone wyroby medyczne, w tym wystawiać na nie zlecenia albo recepty
– jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.
W ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo wystawiać recepty na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego niezbędne do kontynuacji leczenia, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie (art. 15a ust. 2 „ustawy o zawodach”).
Obowiązek ukończenia kursu specjalistycznego, o którym powyżej, nie dotyczy pielęgniarek i położnych, które w ramach kształcenia w szkołach pielęgniarskich i w szkołach położnych lub w ramach szkolenia specjalizacyjnego nabyły wiedzę objętą takim kursem (art. 15a ust. 7 „ustawy o zawodach”).
Jaki kurs specjalistyczny uprawnia pielęgniarkę i położną do ordynowania leków i wypisywania recept?
Kurs specjalistyczny Ordynowanie leków i wypisywanie recept dla pielęgniarek i położnych składa się z dwóch części.
Część I dotycząca ordynowania leków i wypisywania recept przeznaczona jest zgodnie z art.15a ust. 1 „ustawy o zawodach” dla pielęgniarek i położnych posiadających dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarek i położnych posiadających tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa.
Po ukończeniu części I kursu pielęgniarka, położna jest uprawniona do wykonywania świadczeń zdrowotnych w zakresie:
1). Samodzielnej ordynacji leków zawierających określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, w tym wystawianie na nie recept.
2). Samodzielnej ordynacji środków spożywczych specjalnego przeznaczenia, w tym wystawianie na nie recept.
3). Samodzielnej ordynacji wyrobów medycznych, w tym wystawianie na nie recept lub zleceń. 4). Wystawiania recept w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe oraz na środki spożywcze specjalnego przeznaczenia, niezbędne do kontynuacji leczenia.
5). Wystawiania recept lub zleceń w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji na wyroby medyczne.
6). Samodzielnej ordynacji leków z kategorii OTC.
Część II dotycząca wypisywania recept w ramach kontynuacji leczenia przeznaczona jest zgodnie z art.15a ust. 2 „ustawy o zawodach” dla pielęgniarek i położnych posiadających dyplom ukończenia studiów, co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarek i położnych posiadających tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa.
Po ukończeniu części II kursu pielęgniarka, położna jest uprawniona do wykonywania świadczeń zdrowotnych w zakresie:
1). Wystawiania recept w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, niezbędne do kontynuacji leczenia
2). Wystawiania recept w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji na środki spożywcze specjalnego przeznaczenia.
3). Samodzielnej ordynacji leków z kategorii OTC.
Organizator kształcenia, kurs specjalistyczny Ordynowanie leków i wypisywanie recept dla pielęgniarek i położnych powinien realizować odrębnie dla części I i odrębnie dla części II programu. Po ukończeniu kursu i złożeniu egzaminu z wynikiem pomyślnym, organizator kształcenia, odpowiednio dla części I i II, wydaje pielęgniarce, położnej zaświadczenie o ukończeniu kursu specjalistycznego, zgodnie ze wzorem określonym w przepisach prawa (źródło: www.ckppip.edu.pl).
Organizatorem kursu mogą być:
1) uczelnie, szkoły prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych oraz podmioty lecznicze;
2) inne podmioty po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe; organem prowadzącym rejestr jest okręgowa rada pielęgniarek i położnych właściwa dla miejsca prowadzenia kształcenia, a w przypadku okręgowych izb pielęgniarek i położnych oraz utworzonych przez nie spółek prawa handlowego, w których posiadają one udziały lub akcje, lub innych utworzonych przez nie podmiotów – Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych (art. 75 i 77 „ustawy o zawodach”).
W jaki sposób pielęgniarka, położna może ubiegać się o nadanie numerów identyfikujących recepty?
Na stronach internetowych 16 oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Centrali NFZ znajdują się informacje w formie komunikatu bądź instrukcji dla osób uprawnionych do wystawiania recept refundowanych.
Dla pielęgniarek i położnych wykonujących zawód w podmiocie leczniczym (u pracodawcy) zabezpieczenie puli numerów recept refundowanych należy do tego podmiotu (pracodawcy).
Pielęgniarki i położne zamierzające wystawiać recepty na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne w trybie indywidualnym (w ramach praktyk zawodowych/ pro familia/ pro auctore) powinny zgłosić się do właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego NFZ w celu uzyskania uprawnienia do pobierania numerów recept z wykorzystaniem Portalu NFZ.
W celu zachowania bezpieczeństwa danych osobowych osób ubiegających się o uprawnienia do pobierania numerów recept, konieczne jest jednorazowe osobiste stawiennictwo i potwierdzenie tożsamości w siedzibie oddziału wojewódzkiego NFZ lub delegaturze.
Ważne: Pielęgniarki i położne zamierzające wystawiać recepty na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne w trybie indywidualnym w ramach praktyk zawodowych, powinny być wpisane do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą we właściwej okręgowej izbie pielęgniarek i położnych. Wymóg ten nie dotyczy pielęgniarek i położnych, które zamierzają wypisywać recepty tylko pro familia/ pro auctore.
Opracowały
Teresa Kuziara
Jolanta Kubajka-Piotrowska
Dział merytoryczny w biurze NIPiP